ПРАВНИТЕ АСПЕКТИ НА СУРОГАТ МАЈЧИНСТВОТО ВО РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА. ОД КАЗНИВО ДЕЛО ДО ЛИБЕРАЛНА РЕГУЛАТИВА. (Macedonian)

Surrogacy is the new reality of modern times. The expansive progress of technical-technological achievements in all segments of social life, undoubtedly brought revolutionary changes in the field of reproductive human medicine, which beyond to the decade institution of adoption, allowed a new method of so-called assisted human reproduction-surrogacy. From a modern perspective, surrogacy or surrogate motherhood represents a reproductive option, the birth of a child for another, an alternative to unsuccessful in vitro fertilization, a different possibility for creating a family in cases where the parental relationship cannot be created otherwise. Republic of North Macedonia can also vaunt with the first live-born child conceived with the cooperation of biomedical assisted fertilization methods from a domiciliary surrogate mother. The subject matter arouses particular attention for the wider and academic public, which is why surrogacy was accepted in the macedonian positive law relatively recently in 2014 with the new substantial changes to the existing law on biomedical assisted fertilization from 2008, with which the country was counted among the rare states that legally allowed surrogacy as a humane reproductive possibility, bringing the most liberal model of surrogacy in Europe. The use of surrogate motherhood and the more pronounced abandonment of the millennial legal presumption mater simper certa est in which basis does not exist doubt that the real mother of the child is the woman who gives birth, actualizes an extremely serious series of legal dilemmas, moral and ethical discomfort, danger of crime, different regulations and non-recognition of parental rights, which in extreme cases also contradict the best interest of the child. Although it’s still too early to note the results of the novelties in the law, the author will try to give a qualitative analysis of the positive solutions in the area of changes to surrogacy and through the obtained results to present the weaknesses arising from the current model for regulating surrоgacy in order to saw possible space for future corrections. In this regard, in the centar of author's attention will also be considered the problematic normative solutions which open up a series of problems and questions in the area of: the prohibition of unmarried couples to come forward as potential parents, the introduction of the possibility of allogeneic surrogacy in which the uterus of the surrogate the mother is implanted with a donated embryo that has no genetic and biological affiliation with the married couple, the right of the married couple to request abortion or interception of the pregnancy of the gestational carrier due to medically-scientific justified indications etc. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Сурогат мајчинството е новата реалност на современото време. Експанзивниот развој на техничкотехнолошките достигнувања во сите сфери на општественото живеење недвојбено донесе револуционерни промени на теренот на репродуктивната хумана медицина која покрај деценискиот институт посвојување, овозможи нов метод на тн. асистирана човечка репродукција- сурогатство. Од современа перспектива, сурогатството или сурогат мајчинството претставува репродуктивна опција, раѓање на дете за друг, алтернатива за несупешното in vitro оплодување, поинаква можност за создавање на семејство во случаите каде што родителскиот однос не може да се создаде на друг начин. Република Северна Македонија може да се пофали и со првото живородено дете зачнато со помош на методите на биомедицинско потпомогнато оплодување од домицилна сурогат - мајка. Предметната тема пробудува особено внимание за пошироката и академска јавност поради што сурогат мајчинството во македонското позитивно право беше прифатено релативно скоро во 2014 година со новите суштински измени на постоечкиот Закон за биомедицинско потпомогнато оплодување од 2008 година, со што државата се вброи во редот на ретките земји која сурогат мајчинството законски го допушти како хумана репродуктивна можност и тоа донесувајќи го најлибералниот модел на сурогат мајчинство во Европа. Примената на сурогат мајчинството и се поизразеното напуштање на милениумската правна пресумпсија mater simper certa est, во чија основа не постои сомнеж дека мајката на детето е жената што го раѓа, актуелизира исклучително сериозна низа на правни дилеми, морална и етичка нелагодност, опасност од криминал, различна регулатива и непризнавање на родителските права, а кои во екстремни случаи се косат и со принципот на најдобриот интерес на детето. Иако се уште е рано да се нотираат резултатите од новините во законот, авторот ќе се обиде да даде квалитативна анализа на позитивните решенија во делот на измените на сурогат мајчинството и преку добиените резултати да ги презентира слабостите кои произлегуваат од актуелниот модел за регулирање на сурогатството за да се увиде евентуален простор за идни корекции. Во врска со тоа во центарот на внимание на авторот ќе бидат разгледани и проблематичните нормативни решенија коишто отвараат низа проблеми и прашања во делот на: забраната вонбрачните парови да се јават во улога на потенцијални родители, воведување на можноста за алогенично сурогат мајчинство при кое во матката на сурогат мајката се имплантира дониран ембрион кој нема никаква генетска и биолошка врска со брачната двојка, правото брачната двојка да одлучува за прекин односно запирање на бременоста на гестацискиот носител поради медицинско-научни оправдани индиции и сл. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Knowledge: International Journal is the property of Institute for Knowledge Management and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)